هرجامعه‌ای، باتوجه به ساختار اقتصادی، اجتماعی و سیاسی خود، تعریف یا تلقی ویژه¬ای از مدیریت شهری دارد. معیار‌های شناسایی شهر، به طور معمول، میزان جمعیت، شغل غالب مردم ساکن، وجود شهرداری و مواردی از این دست بوده است. امروزه شهرها از دو جنبه اهمیت یافته¬اند: یکی بعنوان مرکز تجمع گروه عظیمی از مردم و دیگری بعنوان عمده¬ترین بازیگر اقتصادی. از این¬رو، باید به مسائل و مشکلات آنها توجه بیشتری داشت. زیرا در حالتی که برنامه¬ریزی دقیق و درست سبب رشد اقتصادی، تثبیت سیاسی و افزایش مشارکت شهروندان در امور شهرها می‌گردد، شکست در حل مشکلات و مسائل شهری، سبب رکود اقتصادی، نارضایتی‌های اجتماعی و سیاسی، فقر، بیکاری و تخریب محیط¬زیست خواهد شد.
ترکیب مدیریت و شهر، مفهوم ساماندهی به امور مربوط به برنامه¬ریزی، سازماندهی، بسیج منابع و امکانات، هدایت و کنترل، در محدوده شهر را تداعی می‌نماید. مفهومی که در کشور‌های مختلف به دلیل ساختار‌های سیاسی و رویکرد‌های اقتصادی، نهاد‌های متفاوتی را با الگو‌های متفاوتی در خود دارد. در صنعت گردشگری همانند تمام صنایع به واسطه تعدد و تنوع نیازها، خواسته¬ها و انتظارات گردشگران، هویت¬های سازمانی متعددی به فعالیت اشتغال دارند. هر یک از این سازمان¬ها با ارائه محصولات و خدمات مختلف بخشی از نیازهای گردشگران را برآورد می¬کنند. از این رو تأمین رضایت خاطر گردشگران در جهت تقویت صنعت گردشگری مرهون تلاش¬ها و برنامه¬های کلیه هویت¬های درگیر می¬باشد و از این لحاظ موفقیت و شکست این هویت¬ها به میزان زیادی تحت تأثیر عملکرد و کارآمدی سایر هویت¬ها به عنوان یک مجموعه به هم پیوسته قرار دارد. بر این اساس در آموزه¬های نوین مدیریت صنعت گردشگری، هماهنگی، همکاری و تعاملات بین سازمانی به موقع و صحیح هویت¬های سازمانی درگیر به عنوان عاملی کلیدی در جهت کسب مزیت رقابتی پایدار هویت¬های یاد¬شده و به دنبال آن توسعه صنعت گردشگری است. ساماندهی مدیریت مقصد نیز به عنوان یکی از مهم¬ترین نهاد¬های کارگزار در عرصه گردشگری در مناطق مقصد، ایفا کننده نقشی اساسی در جهت ¬دهی و شکل¬گیری توسعه پایدار گردشگری است.
توسعه گردشگری شهری آثار مثبت و منفی اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و زیست محیطی به دنبال دارد، ایجاد تعادل در این زمینه، به گونه¬ای که آثار مثبت بیش از آثار منفی باشد نیازمند اتخاذ سیاست های مدیریتی قوی است. بنابراین، پایداری در گردشگری شهری، مستلزم توجه نظام مند به ابعاد فنی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، تاریخی و زیست محیطی است. شهر قم در مسیر جاده ابریشم قرار گرفته و همچنین دارای قومیت¬های مختلف با فرهنگ¬های متنوع، شرایط جغرافیایی مساعد از لحاظ جاذبه¬های فرهنگی، تاریخی، طبیعی پذیرای گردشگران بوده، اما نبود مدیریت نظام¬مند و برنامه ریزی های درست و کارآمد نتوانسته گامی در جهت توسعه صنعت گردشگری این شهر داشته باشد.
پدیدآورنده : دکتر
سیدرفیع موسوی، دکترای تخصصی برنامهریزی شهری
